Natura 2000 gebieden
De overheid pakt onder meer met regelgeving en fysieke maatregelen de schadelijke gevolgen van stikstof aan, samen met de betrokken sectoren. Als een activiteit leidt tot stikstofneerslag in beschermde natuur, is een vergunning van de provincie nodig. Om die te kunnen verlenen bij toenemende uitstoot van stikstof was het Programma Aanpak Stikstof (PAS) opgesteld. De Raad van State heeft het PAS op 29 mei 2019 vernietigd. Met de vernietiging van het PAS vervallen ook alle daarin opgenomen vrijstellingen, waaronder de vergunningen. Onherroepelijke vergunningen blijven wel in stand. Met de val van het PAS kwam vergunningverlening binnen de Wet natuurbescherming, onderdeel gebiedsbescherming, stil te liggen. Natuurherstelmaatregelen moeten wél uitgevoerd worden om de problematiek niet te vergroten. Deze stikstofcrisis heeft ingrijpende gevolgen voor alle activiteiten waarbij nieuwe stikstof vrij komt. Dit raakt bijvoorbeeld de landbouw en initiatiefnemers van bouwprojecten.
Rijk en provincies werken nu aan een integrale stikstofaanpak. Doel blijft om de natuur te beschermen, maar ook ruimte te scheppen voor economische en maatschappelijke initiatieven. Hierbij wordt gedacht aan een gebiedsgerichte aanpak, waarbij bronaanpak en natuurherstel centraal staan. De uitvoering van de herstelmaatregelen uit de gebiedsanalyses ligt op schema. De uitvoering van de maatregelen uit de beheerplannen gaat door. Voor de beheerplannen in het gebied Vijfheerenlanden heeft de overdracht van de provincie Zuid-Holland naar Utrecht voor wat vertraging in de uitvoering gezorgd. De provincie Utrecht is, conform de nationale afspraken, doorgegaan met de monitoring en de uitvoering van de herstelmaatregelen in de Utrechtse PAS-gebieden - Natura 2000 Zouweboezem
Met de overdracht van Vijfheerenlanden zijn per 1 januari 2019 drie Natura 2000-gebieden aan de provincie Utrecht toegevoegd:
- Uiterwaarden Lek (onderdeel Kersbergse en Achthovense Uiterwaarden)
- Lingegebied en Diefdijk-zuid
- Zouweboezem
In december 2018 hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland het definitieve beheerplan bijzondere natuurwaarden Zouweboezem vastgesteld. Op 5 maart 2019 heeft het Ministerie van LNV hiermee ingestemd. Gedeputeerde Staten hebben het beheerplan Zouweboezem in het voorjaar definitief vastgesteld. - Natura 2000 Binnenveld
Op 19 maart hebben Gedeputeerde Staten het beheerplan Binnenveld vastgesteld. - Natura 2000 Kolland & Overlangbroek
In dit gebied tussen Wijk bij Duurstede en Amerongen hebben Staatsbosbeheer, Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden (HDSR) en de provincie Utrecht er samen voor gezorgd dat het bijzondere vochtige rivierbos Overlangbroek hersteld is. Onderdeel van de maatregelen was het instellen van een hoger waterpeil. Gevolg is wel dat er bij Kolland en Oud-Kolland aan omliggende agrariërs éénmalige een schadevergoeding moet worden uitgekeerd voor de ontstane vernatting. Met de herstelmaatregelen is het leefgebied voor bijzondere soorten weer op orde gebracht. Weidevogelvisie
Het Actieplan Weidevogels is in uitvoering. Op basis van dit actieplan zijn er een aantal subsidieverzoeken voor projecten ingediend of toegekend. In Eemland zijn extra inrichtingsmaatregelen uitgevoerd die een positief effect hebben op de weidevogelstand. In 2019 is op 37.000 hectare agrarische grond een provinciebrede weidevogeltelling uitgevoerd. De weidevogelkerngebieden Eemland en Midden-west voldoen nog als enige gebied aan de criteria uit de weidevogelvisie. Het aantal kritische weidevogelsoorten nam licht af. Het positieve nieuws is dat de gruttostand iets is toegenomen (4,2%). Mede op basis van deze weidevogeltelling wordt het weidevogelbeleid opnieuw bekeken. De analyse en de eventuele beleidsaanpassingen gebeuren in 2020. Terreineigenaren
In het Natuurbeheerplan 2020 hebben wij de mogelijkheid gecreëerd om tot een hogere kwaliteit van bestaande natuurgebieden te komen. Hiervoor is het instrument omvorming geïntroduceerd. Hiermee kunnen relatief soortenarme beheertypen waar veel van is, zoals kruiden- en faunarijk grasland, omgevormd worden tot beheertypen met een hogere prioriteit (hogere ecologische waarde), zoals vochtige hooilanden of natte schraallanden. Ook kan een beperkt areaal bosgebied, omgevormd worden naar heide, met uitzondering van oude bosgroeiplaatsen of oude boskernen. Omvorming is mogelijk als de kwaliteit van het natuurnetwerk of de biodiversiteit daardoor op een bepaalde plaats als geheel te verbeteren is. Wij hebben met de terreineigenaren onderzocht welke locaties in aanmerking komen voor verbetering van de natuurkwaliteit. Op basis hiervan hebben een aantal terreinbeheerders projectsubsidies ingediend voor kwaliteitsverbetering van natuurgebieden. Omdat de subsidieregeling pas medio 2019 is opengesteld, zijn een aantal subsidieaanvragen pas aan het eind van 2019 binnengekomen. Een aantal zal daarom in 2020 worden toegekend. Het aantal subsidieverzoeken blijft achter bij onze verwachtingen. Bij terreinbeheerders is het ontbreken van voldoende personeel om projecten uit te voeren hier mede oorzaak van. Wij wijzen de aanvragers erop dat zij de begeleiding van de uitvoering kunnen uitbesteden en dat deze kosten ook subsidiabel zijn. Het aantal aanvragen en beschikkingen is achtergebleven bij de eerdere verwachtingen, omdat we de hiervoor bedoelde subsidieregelingen pas medio 2019 hebben opengesteld. Natuurparels
De provincie geeft subsidie aan projecten die zorgen dat onze aandachtsoorten en hun leefgebieden in stand worden gehouden. De meeste natuurparels maken deel uit van het NNN of grenzen eraan. De subsidie voor onze aandachtsoorten loopt via twee verschillende subsidieregelingen die elkaar aanvullen: de subsidie Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap en de uitvoeringsverordening Subsidie Biodiversiteit. Subsidie Kwaliteitsimpuls Natuur en Landschap (SKNL)
Deze subsidie is beschikbaar voor inrichtingsmaatregelen binnen het NNN die bijdragen aan de instandhouding van onze aandachtsoorten en hun leefgebieden. De SKNL voor actieve soortenbescherming is beschikbaar sinds november 2018. Via deze regeling hebben in 2019 twee projecten en een programma subsidie gekregen. Het gaat om het herstellen van een ontbrekende heidecorridor tussen de vliegbasis Soesterberg en de Vlasakkers en het herstellen van stuifzanden bij Soest voor onder andere zeldzame mossoorten. Daarnaast is door een terreinbeherende organisatie een programma ingediend om het leefgebied voor moerasvogels te verbeteren in de Oostelijke Vechtplassen en de Waverhoek. Uitvoeringsverordening Subsidie Biodiversiteit
Deze regeling is bedoeld voor initiatiefnemers die projecten willen uitvoeren die zich richten op het behoud of herstel van leefgebieden van de Utrechtse aandachtsoorten. De Uitvoeringsverordening Subsidie Biodiversiteit is beschikbaar sinds juli 2019. Via deze regeling zijn in 2019 zeven aanvragen binnengekomen. Twee zijn positief beoordeeld, de rest in 2020 wordt behandeld. De aanvragen die zijn goedgekeurd richten zicht op het herstel, de inrichting en het beheer van de Blikkenburgerlaan in Zeist voor de bijzondere kleibospaddestoelen. Bij Zegveld gaat het om het creëren van nieuwe voortplantingsplaatsen voor de groene glazenmaker (libellensoort). Van deze maatregel profiteren vele andere laagveensoorten, zoals de zwarte stern, de otter en de ringslang. | 