Gezamenlijk agendering en programmeren

1.1.3	Gezamenlijk agenderen en programmeren
Gemeenten zijn onze belangrijkste overheidspartner om zaken mee af te stemmen. Daarnaast zorgen we voor afstemming met regionaal samenwerkende gemeenten, buurprovincies, waterschappen en Rijk. Nationale Omgevingsvisie (NOVI) Met de NOVI geeft het Rijk een langetermijnvisie op de betekenis, toekomst en de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving in Nederland. In samenwerking met regionale partners hebben wij proactief input geleverd voor de NOVI. Onder andere door te reageren op conceptversies, position papers aan te bieden en gezamenlijk gebiedsdialogen te organiseren. Het ontwerp van de NOVI heeft ter inzage gelegen in het provinciehuis in Utrecht en op 12 september 2019 was er een informatieavond. Eind september hebben wij op het ontwerp gereageerd met een zienswijze. Deze is in afstemming met onze regionale partners opgesteld. Naar verwachting verschijnt de definitieve NOVI in de tweede helft van 2020. In het Strategisch Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (BO MIRT) van 23 mei 2019 hebben Rijk en partijen in landsdeel Noordwest afgesproken een gezamenlijke Omgevingsagenda voor Noord-Holland, Utrecht en Flevoland op te stellen. In het voorjaar van 2020 wordt besloten wanneer en hoe de bouwstenen uit de verschillende lopende trajecten in de NOVI Omgevingsagenda terecht komen. In deze Omgevingsagenda worden nationale doelen uit de NOVI en provinciale doelen uit de provinciale Omgevingsvisie op elkaar aangesloten. Daarbij worden ook NOVI-gebieden aangewezen: (deel)regio’s met omvangrijke en complexe opgaven waarvoor extra aandacht nodig is om de geïntegreerde, gebiedsgerichte werkwijze door te ontwikkelen. Vanuit de provincie Utrecht is gepleit om het Groene Hart en stadszone Utrecht zuidoost als NOVI-gebied aan te merken. Omdat zich hier een grote stapeling van opgaven voordoet waarvoor een integrale samenwerking met het Rijk nodig is. Ook hebben wij gepleit om het stationsgebied Utrecht, Langs Eem en Spoor en De Hoef West in Amersfoort op te nemen als ‘grootschalige ontwikkellocaties’. Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS) Rijk en regiopartijen in de Noordelijke en Zuidelijke Randstad en Brainport Eindhoven willen ervoor zorgen dat Nederland zijn positie in de top vijf van de wereldeconomie behoudt. Daarom werken wij met hen aan de verdere ontwikkeling van de belangrijkste economische regio’s van Nederland.. De REOS-partners hebben in 2019 zes acties uitgevoerd die gericht waren op versterking en versnelling van de ontwikkeling van toplocaties en op een betere inbedding van de toplocaties in de fysieke en digitale netwerken. ’. Medio 2019 heeft een evaluatie van REOS plaatsgevonden. Geconcludeerd is dat er nog steeds alle aanleiding is om op het schaalniveau van REOS te blijven samenwerken. Besloten is om REOS daarbij te hervormen van een uitvoeringsprogramma naar een strategisch en inspirerend netwerk. Regionaal programmeren van wonen en werken In de concept-ontwerp Omgevingsvisie hebben we een nieuwe systematiek voor de keuze van woon- en werklocaties opgenomen, waarin regionaal programmeren een belangrijke rol speelt. We willen, op basis van de door Provinciale Staten vooraf meegegeven kaders, samen met gemeenten en andere partners komen tot adaptieve programma’s op regionaal niveau, die als ontwikkelingen daartoe aanleiding geven periodiek (bv. jaarlijks) kunnen worden bijgesteld. Als uitwerking van de bij de Voorjaarsnota 2019 aangenomen motie 34a is het “Afwegingskader uitbreidingslocaties voor wonen” opgesteld en begin 2020 ter vaststelling als bouwsteen voor de provinciale Omgevingsvisie aangeboden aan PS. Hierin is een regeling voor kleinschalige uitbreiding van kernen ten behoeve van lokale vitaliteit opgenomen, en hebben PS ook ingestemd met de methodiek van regionale programmering. In 2019 is, mede in het kader van de totstandkoming van de Omgevingsvisie, hierover met gemeenten en regio’s overleg gevoerd. Strategieontwikkeling in de regio’s Met de regio’s U16 is regelmatig overleg over de door de 16 gemeenten gezamenlijk op te stellen Ruimtelijk-Economisch perspectief en – programma. In het kader van de Omgevingsvisie heeft ook met de Regio Amersfoort en de Regio Foodvalley overleg plaatsgevonden over de toekomstige ontwikkeling. In beide regio’s zijn afspraken gemaakt om dit gezamenlijk verder uit te werken. Groene Hart Ook voor het Groene Hart zijn er grote opgaven: bodemdaling, energietransitie en druk op de open ruimte. De samenwerking in het Groene Hart richt zich op afstemming van de ambities van alle partijen en op dezelfde lijn in het beleid van de betrokken overheden. Het Perspectief Groene Hart 2040 van de Stuurgroep Groene Hart is als bouwsteen bij de opstelling van het -ontwerp Omgevingsvisie provincie Utrecht. Het Perspectief is (mede gericht op de NOVI) daarvoor vertaald in concrete acties . Op 10 juli 2019 overhandigden de provinciale onafhankelijke adviseurs ruimtelijke kwaliteit van Noord Holland, Zuid Holland en Utrecht een pleidooi voor de aanpak van bodemdaling in het Groene Hart. Het is gebaseerd op ontwerpend onderzoek van zes ontwerpbureaus en vier onderzoeksinstituten. In 2019 is de ‘Regiodeal bodemdaling Groene Hart’ met het Rijk gesloten. Het Groene Hart wordt mogelijk een NOVI-gebied vanwege de complexe ruimtelijke opgaven die in het gebied spelen. Utrecht Science Park (USP) Het Utrecht Science Park is erg belangrijk voor de Utrechtse (kennis-)economie. Onder regie van de gemeente Utrecht is de alliantie Utrecht Oost/Science Park actief om opgaven af te stemmen. De provincie is deelnemer van deze alliantie en is vooral betrokken bij opgaven rond bereikbaarheid en het zoeken naar ontwikkelruimte op USP zelf én bij ontwikkeling in de regiogemeenten. In 2019 zijn we vooral betrokken geweest bij de op te stellen gemeentelijke omgevingsvisie USP/Rijnsweerd en meer in het bijzonder bij het zoeken naar ontwikkelruimte, bijvoorbeeld voor het Ronald McDonaldhuis. Programma U Ned en andere samenwerkingsverbanden met het Rijk Voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Ruimte (MIRT) werken wij met regionale overheden en het Rijk samen, onder andere via het programma U Ned. In het Strategisch Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (BO MIRT) van 20 november 2019 hebben regio en Rijk afgesproken te starten met een MIRT-verkenning. Hierbij wordt een kansrijk maatregelpakket van € 500 miljoen voor openbaar vervoer en wonen in de regio Utrecht ontwikkeld. Hiermee wordt voor een start gemaakt ten behoeve van de aanleg van het eerste deel van de regionale ov-ring, zoals vastgesteld in de ontwerp omgevingsvisie van de provincie Utrecht. Dit zorgt ook voor een belangrijke impuls aan het verbeteren van de ontsluiting van de grote woningbouwlocatie in het zuidwesten van de gemeente Utrecht. Het MIRT-onderzoek U Ned brengt in kaart wat de opgave voor wonen, werken, bereikbaarheid en leefbaarheid op de lange termijn is van de metropoolregio Utrecht. In het BO MIRT is de tussenstand vastgesteld: de zeven inzichten die dit onderzoek in 2019 heeft opgeleverd. Deze inzichten waren input voor verstedelijkingsrichting van de gebiedsuitwerking van de regio U16 in onze ontwerp omgevingsvisie. Zie ook programma 5. Bereikbaarheid. In het Interbestuurlijk Programma IBP werken wij samen met Rijk, gemeenten en waterschappen aan urgente maatschappelijke opgaven die alleen gezamenlijke te realiseren zijn. In 2019 is onder andere samengewerkt aan een toekomstbestendige woningmarkt door woondeals af te sluiten. Daarnaast zijn in het ontwerp Klimaatakkoord afspraken gemaakt om te komen tot Regionale Energiestrategieën (RES).

1.1.3

Gezamenlijk agenderen en programmeren

Gemeenten zijn onze belangrijkste overheidspartner om zaken mee af te stemmen. Daarnaast zorgen we voor afstemming met regionaal samenwerkende gemeenten, buurprovincies, waterschappen en Rijk.

Nationale Omgevingsvisie (NOVI)
Met de NOVI geeft het Rijk een langetermijnvisie op de betekenis, toekomst en de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving in Nederland. In samenwerking met regionale partners hebben wij proactief input geleverd voor de NOVI. Onder andere door te reageren op conceptversies, position papers aan te bieden en gezamenlijk gebiedsdialogen te organiseren. Het ontwerp van de NOVI heeft ter inzage gelegen in het provinciehuis in Utrecht en op 12 september 2019 was er een informatieavond. Eind september hebben wij op het ontwerp gereageerd met een zienswijze. Deze is in afstemming met onze regionale partners opgesteld. Naar verwachting verschijnt de definitieve NOVI in de tweede helft van 2020.

In het Strategisch Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (BO MIRT) van 23 mei 2019 hebben Rijk en partijen in landsdeel Noordwest afgesproken een gezamenlijke Omgevingsagenda voor Noord-Holland, Utrecht en Flevoland op te stellen. In het voorjaar van 2020 wordt besloten wanneer en hoe de bouwstenen uit de verschillende lopende trajecten in de NOVI Omgevingsagenda terecht komen.
In deze Omgevingsagenda worden nationale doelen uit de NOVI en provinciale doelen uit de provinciale Omgevingsvisie op elkaar aangesloten. Daarbij worden ook NOVI-gebieden aangewezen: (deel)regio’s met omvangrijke en complexe opgaven waarvoor extra aandacht nodig is om de geïntegreerde, gebiedsgerichte werkwijze door te ontwikkelen. Vanuit de provincie Utrecht is gepleit om het Groene Hart en stadszone Utrecht zuidoost als NOVI-gebied aan te merken. Omdat zich hier een grote stapeling van opgaven voordoet waarvoor een integrale samenwerking met het Rijk nodig is. Ook hebben wij gepleit om het stationsgebied Utrecht, Langs Eem en Spoor en De Hoef West in Amersfoort op te nemen als ‘grootschalige ontwikkellocaties’.

Ruimtelijk Economische Ontwikkelstrategie (REOS)
Rijk en regiopartijen in de Noordelijke en Zuidelijke Randstad en Brainport Eindhoven willen ervoor zorgen dat Nederland zijn positie in de top vijf van de wereldeconomie behoudt. Daarom werken wij met hen aan de verdere ontwikkeling van de belangrijkste economische regio’s van Nederland..
De REOS-partners hebben in 2019 zes acties uitgevoerd die gericht waren op versterking en versnelling van de ontwikkeling van toplocaties en op een betere inbedding van de toplocaties in de fysieke en digitale netwerken. ’. Medio 2019 heeft een evaluatie van REOS plaatsgevonden. Geconcludeerd is dat er nog steeds alle aanleiding is om op het schaalniveau van REOS te blijven samenwerken. Besloten is om REOS daarbij te hervormen van een uitvoeringsprogramma naar een strategisch en inspirerend netwerk.

Regionaal programmeren van wonen en werken
In de concept-ontwerp Omgevingsvisie hebben we een nieuwe systematiek voor de keuze van woon- en werklocaties opgenomen, waarin regionaal programmeren een belangrijke rol speelt. We willen, op basis van de door Provinciale Staten vooraf meegegeven kaders, samen met gemeenten en andere partners komen tot adaptieve programma’s op regionaal niveau, die als ontwikkelingen daartoe aanleiding geven periodiek (bv. jaarlijks) kunnen worden bijgesteld. Als uitwerking van de bij de Voorjaarsnota 2019 aangenomen motie 34a is het “Afwegingskader uitbreidingslocaties voor wonen” opgesteld en begin 2020 ter vaststelling als bouwsteen voor de provinciale Omgevingsvisie aangeboden aan PS. Hierin is een regeling voor kleinschalige uitbreiding van kernen ten behoeve van lokale vitaliteit opgenomen, en hebben PS ook ingestemd met de methodiek van regionale programmering. In 2019 is, mede in het kader van de totstandkoming van de Omgevingsvisie, hierover met gemeenten en regio’s overleg gevoerd.

Strategieontwikkeling in de regio’s
Met de regio’s U16 is regelmatig overleg over de door de 16 gemeenten gezamenlijk op te stellen Ruimtelijk-Economisch perspectief en – programma. In het kader van de Omgevingsvisie heeft ook met de Regio Amersfoort en de Regio Foodvalley overleg plaatsgevonden over de toekomstige ontwikkeling. In beide regio’s zijn afspraken gemaakt om dit gezamenlijk verder uit te werken.

Groene Hart
Ook voor het Groene Hart zijn er grote opgaven: bodemdaling, energietransitie en druk op de open ruimte. De samenwerking in het Groene Hart richt zich op afstemming van de ambities van alle partijen en op dezelfde lijn in het beleid van de betrokken overheden. Het Perspectief Groene Hart 2040 van de Stuurgroep Groene Hart is als bouwsteen bij de opstelling van het -ontwerp Omgevingsvisie provincie Utrecht. Het Perspectief is (mede gericht op de NOVI) daarvoor vertaald in concrete acties .
Op 10 juli 2019 overhandigden de provinciale onafhankelijke adviseurs ruimtelijke kwaliteit van Noord Holland, Zuid Holland en Utrecht een pleidooi voor de aanpak van bodemdaling in het Groene Hart. Het is gebaseerd op ontwerpend onderzoek van zes ontwerpbureaus en vier onderzoeksinstituten. In 2019 is de ‘Regiodeal bodemdaling Groene Hart’ met het Rijk gesloten. Het Groene Hart wordt mogelijk een NOVI-gebied vanwege de complexe ruimtelijke opgaven die in het gebied spelen.

Utrecht Science Park (USP)
Het Utrecht Science Park is erg belangrijk voor de Utrechtse (kennis-)economie. Onder regie van de gemeente Utrecht is de alliantie Utrecht Oost/Science Park actief om opgaven af te stemmen. De provincie is deelnemer van deze alliantie en is vooral betrokken bij opgaven rond bereikbaarheid en het zoeken naar ontwikkelruimte op USP zelf én bij ontwikkeling in de regiogemeenten.
In 2019 zijn we vooral betrokken geweest bij de op te stellen gemeentelijke omgevingsvisie USP/Rijnsweerd en meer in het bijzonder bij het zoeken naar ontwikkelruimte, bijvoorbeeld voor het Ronald McDonaldhuis.

Programma U Ned en andere samenwerkingsverbanden met het Rijk
Voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Ruimte (MIRT) werken wij met regionale overheden en het Rijk samen, onder andere via het programma U Ned. In het Strategisch Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (BO MIRT) van 20 november 2019 hebben regio en Rijk afgesproken te starten met een MIRT-verkenning. Hierbij wordt een kansrijk maatregelpakket van € 500 miljoen voor openbaar vervoer en wonen in de regio Utrecht ontwikkeld. Hiermee wordt voor een start gemaakt ten behoeve van de aanleg van het eerste deel van de regionale ov-ring, zoals vastgesteld in de ontwerp omgevingsvisie van de provincie Utrecht. Dit zorgt ook voor een belangrijke impuls aan het verbeteren van de ontsluiting van de grote woningbouwlocatie in het zuidwesten van de gemeente Utrecht.
Het MIRT-onderzoek U Ned brengt in kaart wat de opgave voor wonen, werken, bereikbaarheid en leefbaarheid op de lange termijn is van de metropoolregio Utrecht. In het BO MIRT is de tussenstand vastgesteld: de zeven inzichten die dit onderzoek in 2019 heeft opgeleverd. Deze inzichten waren input voor verstedelijkingsrichting van de gebiedsuitwerking van de regio U16 in onze ontwerp omgevingsvisie.
Zie ook programma 5. Bereikbaarheid.

In het Interbestuurlijk Programma IBP werken wij samen met Rijk, gemeenten en waterschappen aan urgente maatschappelijke opgaven die alleen gezamenlijke te realiseren zijn. In 2019 is onder andere samengewerkt aan een toekomstbestendige woningmarkt door woondeals af te sluiten. Daarnaast zijn in het ontwerp Klimaatakkoord afspraken gemaakt om te komen tot Regionale Energiestrategieën (RES).

Beoogde resultaten 2019	Gerealiseerde resultaten 2019
Er is een reactie opgesteld op de (ontwerp) NOVI.	Eind september hebben wij een met onze partners afgestemde zienswijze en, naar het Rijk gestuurd. Ook is mede namens de provincie Utrecht via het IPO een zienswijze ingediend.
Er is een bestuursakkoord (via IPO) gesloten met het Rijk over NOVI.	Er is in 2019 geen bestuursakkoord gesloten over de NOVI. Mogelijk worden in 2020 (via Koepels/IPO) Samenwerkingsafspraken (in het kader van de NOVI) gesloten met het Rijk.
Samen met het Rijk wordt een Omgevingsagenda opgesteld (als vervolg op de Gebiedsagenda Noord-Holland ǀ Utrecht ǀ Flevoland).	In het voorjaar van 2020 wordt naar verwachting samen met het Rijk gestart met het opstellen van de Omgevingsagenda.
Er is een actueel Uitvoeringsprogramma REOS.	Er is geen nieuw Uitvoeringsprogramma opgesteld. Na een evaluatie is gestart met de omslag naar een meer strategisch en inspirerend netwerk met een aanjaag karakter. Gekozen is voor geen nieuw uitvoeringsprogramma om dubbellingen met andere programma’s te voorkomen.
Het Perspectief Groene Hart 2040 is (mede gericht op de NOVI) geconcretiseerd en vertaald in onze concept Omgevingsvisie.	Het Perspectief is vertaald in het concept ontwerp omgevingsvisie.